زندگی ۲۰ ساله زینب(س) در مدینه از رابط امام تا معلمی زنان
علم عدل: دوران اقامت 20 ساله دختر امام علی(ع) در شهر مدینه چگونه گذشت؟
در منابع تاریخی، سال ولادت حضرت زینب(س)، پنجم یا ششم پس از هجرت نقل شده است. در روایتی داریم كه هنگام ولادت بانوی كربلا، جد بزرگوارش، حضرت ختمی مرتبت(ص)، توجه همگان را به جایگاه بی بدیل دختر امیرالمؤمنین(س) جلب فرمود و همه را به رعایت احترام او، سفارش كرد و در مقام مقایسه، حضرت زینب(س) را مانند حضرت خدیجه(س) دانست كه در راه اسلام، همه مصائب و سختی ها را تحمل خواهدنمود. در این روایت، رسول خدا(ص)، حضرت زینب(س) را، در بدو تولد، همتراز خدیجه كبری(س) قرار می دهد.
شباهت دوران زندگی حضرت زینب(س) با مادربزرگ گرامی اش
نكته دیگری كه با ملاحظه این روایت و تأمل در آن به ذهن متبادر می شود، شباهت دوران زندگی حضرت زینب(س) با مادربزرگ گرامی اش است؛ می دانیم كه حضرت خدیجه(س) در دوران حیاتشان، خصوصاً بعد از بعثت رسول خدا(ص) و محاصره آن حضرت و اصحابشان در شعب ابوطالب، سختی های فراوانی را تحمل كرد و در نهایت، رحلت فرمود. رسول خدا(ص) هنگام ولادت حضرت زینب(س)، برای آگاه كردن دیگران از حجم مصائب و سختی هایی كه آن حضرت در زندگی خود متحمل می شود، مثالی عینی را دراین زمینه ارائه می كند تا درك موضوع برای همگان آسان تر باشد. دوران زندگانی حضرت زینب(س) با دوران امامت چهار امام معصوم(ع) همزمان است.
رابط امام با بانوان كوفه
زمانی كه حضرت علی(ع) در كوفه حكومت می كردند حضرت زینب(س) در كنار ایشان بوده و بعنوان رابط امام با بانوان كوفه و جهان اسلام فعالیت می كردند. حضرت زینب(س) استاد بانوان كوفه بود و در مكتب ایشان بانوان كوفه با احكام اسلامی و خصوصاً تفسیر قرآن آشنا می شدند.
مشهور است كه حضرت زینب(س) سوره مریم را كه با حروف مقطعه «كهیعص» آغاز می شود تفسیر می كردند كه حضرت علی(ع) از كلاس و جلسه درس ایشان بازدید و ایشان را تشویق كردند.
تمام مدتی كه حضرت علی(ع) در كوفه بودند حضرت زینب(س) نیز در كنار ایشان بودند اما بعد از شهادت حضرت علی(ع) حضرت زینب(س) به مدینه هجرت كردند.
زمانی كه حضرت زینب(س) را بعنوان اسیر وارد كوفه كردند بانوان كوفه كه سابقه تحصیل در مكتب ایشان را داشتند متوجه اصل و واقعیت واقعه شدند و همین زمینه های فرهنگی موجب شد حضرت به سرعت بتوانند در مردم تأثیر بگذارند. بعد از واقعه كربلا نیز بانوان كوفه بودند كه اهل كوفه را تشویق كردند كه قیام هایی مانند قیام توابین را رقم بزنند.
حضرت در راه كوفه تا شام و در خود شام نیز ارتباطاتی با بانوان قبایل مختلف برقرار و صحبت هایی مطرح نمودند. همین فعالیت ها سبب شد پس از قیام عاشورا و حتی پس از عصر امام سجاد(ع)، در عصر امام باقر و امام صادق(ع) راویان زیادی تربیت شدند كه ریشه فعالیت آنها به تربیت ها و كارهای حضرت زینب(س) باز می گردد؛ یعنی حضرت علاوه بر تربیت بانوان نسل خود، در تربیت نسل های بعدی نیز تأثیرگذار بودند و شخصیت های بسیاری بعد از ایشان راوی حدیث شدند كه در بین آنها عده ای هم بانو هستند.
عالمه ای به تمام معنا
حضرت زینب(س) عالمه ای به تمام معنا بود؛ شیخ صدوق، برمبنای روایات، نقل می كند كه مردم و خصوصاً بانوان مسلمان، برای آشنایی با مسائل حلال و حرام، به حضرت زینب(س) بازگشت می كردند. روایتی كه دراین زمینه از امام سجاد(ع) درباره حضرت زینب(س) نقل شده، بسیار معروف است: «أَنْتِ بحَمْدا... عَالِمَةٌ غَیْرُ مُعَلَّمَةٍ فَهِمَةٌ غَیْرُ مُفَهَّمَة». عبدا... بن عباس كه یكی از عالمان دوران و مفسران مشهور قرآن محسوب می شد، وقتی كه می خواست روایتی از بانوی كربلا نقل كند، می اظهار داشت: «حدّثَتْنی عقیلتُنا زینب بنت علی؛ زینب دختر علی، بانوی خردمند ما، برای من روایت كرد.»
جلسات درس تفسیر زنان
حضرت زینب(س) در دوران اقامت ۲۰ ساله در شهر مدینه، مجالس تفسیر قرآن برگزار می كرد؛ آن حضرت یكی از راویان خطبه تاریخی حضرت فاطمه(س) در مسجد النبی(ص) است. نكته ای كه در این جا باید به آن اشاره كنم، این است كه حضور حضرت زینب(س) در عرصه كارهای اجتماعی، حضوری كاملاً آگاهانه است.
آن حضرت بر جزئیات امور و مسائل جامعه، احاطه كامل دارد و بر اساس همین احاطه و نیز، آگاهی كم نظیر بر آموزه های اسلامی است كه پا به میدان مبارزه می گذارد؛ بنابراین، بانوی مسلمانی كه زینب كبری(س) را بعنوان الگوی خود می شناسد، نباید از این مسئله مهم و راهبردی غافل باشد و الا حضور وی در وقایع اجتماعی، حضوری مؤثر نخواهد بود. از طرف دیگر، توجه ویژه حضرت زینب(س) به موضوع عفاف و حجاب نیز، بسیار مهم و درخور توجه است؛ در تاریخ داریم كه آن حضرت، در مجلس یزید و با وجود مصائب مختلفی كه كاروان اسرا به آن مبتلا بود، موضوع برداشتن نقاب از چهره بانوان خاندان رسول خدا(ص) را مطرح و به آن اعتراض شدیدی كرد.
/۶۲۶۲
منبع: علم عدل
این مطلب را می پسندید؟
(2)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب