از موگادیشو تا چابهار _ بخش دوم
حرف زدن را در یک سال انفرادی فراموش کردم
علم عدل: 14 نفر از ماهیگیران ایرانی که توسط الشباب زندانی بودند؛ آزاد شده و از سومالی راهی چابهار شدند. خبرنگار مهر آنها را در این راه همراهی کرد تا راوی تحمل شکنجه ها و امیدشان به زندگی باشد.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ فاطیما کریمی؛ ۶ ماه سرگردانی در دریا، ۸ سال اسیری توسط گروهک تروریستی الشباب، حبس در یک چهاردیواری کوچک بدون روزنه در فقیرترین کشور آفریقا، ۸ سال شب و روز فقط دو نوع غذا برنج و ماش جوشیده با آب خوردن، زنجیر در پا داشتن و شکنجه شدن، جهل از همه دنیا، هر لحظه تهدید به سر بریدن تنها گناه دریانوردانی بود که برای ماهیگیری به آب های آزاد سومالی رفته بودند آن هم با مجوز دولت سومالی.
اینها، داستان اعجاب انگیز شخصیت های کتاب دزدان دریایی و اسیرانش نیست بلکه واقعیت زندگی مردان دریانورد بلوچ است. همان ها که این روزها خبر رسید پس از ۸ سال اسارت بالاخره آزاد شدند و به فرودگاه امام در ایران رسیدند.
این گزارش روایتی است از آنچه در این ۸ سال به سر مردان ماهیگیر آمده بود. یادآوری خاطرات این مدت درحالی انجام می شد که اتوبوس ترمینال جنوب قرار بود آنها را تا استان سیستان و بلوچستان ببرد و من به عنوان خبرنگار مهر شنونده خنده ها و گریه ها و دل نگرانی هایشان بودم بعلاوه این که باید سوالات زیادی را پاسخ می دادم آنها ۸ سال در یک اتاق تاریک فریز شدند و حالا مثل اصحاب کهف به وطن برگشته بودند و من باید تعریف می کردم در دنیا چه خبر است.
یکی دو ماهی می شد که به دریاهای دور در آب های آفریقا رفته بودند. مثل همیشه با اجازه دولت سومالی در ازای پرداخت هزینه ای، ماهیگیری می کردند. دریاهای سومالی پر روزی است.
سومالیایی ها بلد نیستند از این دریا غذا بگیرند. ایرانیها همیشه صیادان ماهری بوده اند، قسمتی از این صید نصیب آنها می شود بخش دیگر را هندی ها صید می کنند، لیبی و آمریکا و فرانسه هم سهمی از ماهی های سومالی دارند.
اواخر سال ۲۰۱۴ وقتی طی دو ماه چند تن، ماهی صید کردند؛ آب به داخل موتورهای لنج رفت و آنها را ۶ ماه روی آب سرگردان گذاشت. گاهی لنج هندی و لیبی به آنها درازای سوخت، غذا می رساندند.
گاهی لنج ایرانی می دیدند و خوشحال از این که بر می گردند ولی ماموریت آنها نجات لنج دیگر نبود! جیره بندی غذایی که هر روز تمام می شد و آبی که در این دریای بیکران نمی شد قطره ای از آن نوشید؛ روزگار را سخت می کرد.
اما مشکل تر زمانی بود که با ایران تماس گرفته تا لنج دیگری برای کمک بفرستند اما کسی حاضر نمی شد به این محدوده برای نجات بیاید چون می ترسیدند آنها هم گرفتار شوند.
دو اتفاق مشابه در ۶ سال
لنجی که ۶ ماه یک جا لنگر انداخته بود را به امان خدا و به دست باد سپردند. شب به خشکی رسیدند. بامداد نشده؛ گروهک تروریستی الشباب آنها را محاصره کردند. در این لنج ۱۴ مرد حضور داشتند ۵ نفر پاکستانی و ۹ نفر ایرانی.
حدود ۶ سال بعد باردیگر این اتفاق تکرار شد این دفعه برای یک لنج ایرانی دیگر در دریای سومالی. آنها ۹ نفر بودند ۷ ایرانی و دو پاکستانی.
در این ۸ سال از لنج اول، سه نفر بر اثر بیماری مالاریا فوت کردند که دو ایرانی و یک پاکستانی بودند. از جمع مردان این دو لنج، غیر از پاکستانی هایی که به کشورشان برگشتند ۱۴ مرد بلوچ به ایران آمدند که ۷ نفرشان ۸ سال اسیر الشباب بودند و شکنجه شدند ۷ نفر دیگر دو سال.
شرایط زندگی هر دو گروه یکسان بوده، دو وعده غذا هر بار برنج و ماش خیس شده در آب جوش، دو بار استفاده از سرویس بهداشتی در روز، رفع حاجت در یک دبه گوشه اتاق تاریک بدون روزنه، زنجیر به پا، پچ پچ کردن بجای حرف زدن با صدای عادی با دو نفر دیگر در یک اتاق غافل از بقیه هم سلولی ها، خانواده و دنیا.
تفاوتشان در این بود که گروه اول شکنجه می شدند از سوزاندن با آب جوش و پلاستیک ذوب شده گرفته تا کتک زدن به حدی که پرده گوش یکی از آنها پاره شده است.
آنها باید اعتراف می کردند جاسوس هستند و برای جاسوسی با لنج نیرو به سومالی فرستاده اند تا الشباب را از بین ببرد! آنها هم که جز صیادی کاری نکرده بودند حاضر به اعتراف دروغین نمی شدند بدین سبب شکنجه می شدند.
همه عذاب این ۸ سال یک طرف شوق پرواز از موگادیشو پایتخت سومالی و رسیدن به استانبول و پس از آن فرودگاه امام تهران یک طرف. اما حساب ۲۰ و چند ساعت راه تهران تا چابهار هم یک طرف دیگر بود.
مدام تخمین می زدند چند ساعت دیگر باید روی صندلی بنشینند الان هم باید مثل زمانی که در زندان بودند یک جا می نشستند تا وقت را می کشتند این دفعه به نگرانی هایشان؛ لغزندگی جاده ها در هوای بارانی اول زمستان هم اضافه شده بود.
من زمانی به اتوبوس آنها در راه راه رسیدم که اشک هایشان را برای دیدن وطن ریخته بودند و حالا می خندیدند قرق صندلی های آخر اتوبوس، به مسافران دیگر فهمانده بود که با مسافران همیشگی هم مسیر نیستند چون این افراد شوق بیشتری برای رسیدن داشتند مدام یک تلفن همراه زنگ می خورد و بین ۱۴ نفر آنها دست به دست می شد. با همین تلفن خبر سلامتی و زمان باقی مانده از سفر جاده ای شأن را گزارش می دادند.
یک سال انفرادی و فراموش کردن زبان حرف زدن
در میان صحبت هایشان یکی لهجه عربی داشت یکی فارسی حرف می زد دیگری شبیه به پاکستانی ها اما ریشه همه لهجه هایشان بلوچی بود.
پلیس راه که رد شد طاقت نیاوردم چیزی از حرف های درهم و برهم شأن نمی فهمیدم. انگار از یک دیار دیگر آمده بودند. قبلاً با زبان بلوچی به سبب سفرهای متعددم به استان سیستان و بلوچستان آشنا بودم اما کلمات تعدادی از آنها را متوجه نمی شدم. برایم سوال شده بود آنها چطور می توانستند با الشباب حرف بزنند.
سهیل بلوچ از میان همه آنها عجیب تر حرف می زد. ۸ سال زندانی شده بود. یک سال و چند ماه از این مدت در انفرادی بوده است. بیماریهای سختی گرفته و حالا که ۴۴ سال دارد؛ همه این اتفاقات او را به دوران فراموشی هل می داد.
از یادش رفته آن روزی که با خانواده اش خداحافظی کرد و به دریا رفت چطور حرف می زد. حالا در هر جمله ای که می گوید ۵ کلمه از ۵ زبان به کار می برد. عربی، بلوچی، فارسی، سومالیایی و انگلیسی.
گاهی هم از زبان اشاره برای کلمه هایی که یادش نمی آید استفاده می نماید. وقتی می خواهد از اتفاقاتی که به سرش آمده حرف بزند از دوستانش می خواهد ترجمه کنند و منظورش را به من برسانند تا بگوید با بشیر که ناخدای لنج بود و یک پاکستانی مدتی هم اتاق بودیم آنها تب زیادی داشتند چون مالاریا گرفتند.
در نهایت فوت کردند. من بیش از یک سال تنها ماندم مثل زندان انفرادی. همه این مدت به خانواده ام فکر می کردم. از آنها یک قرآن گرفتم در تاریکی اتاق می خواندم. وقتم را با نمازها و دعاهای طولانی گذراندم.
من را فرستادند به آشپزخانه ای و در را رویم قفل کردند و گفتند برای ما آشپزی کن. پیش از ازدواجم به عمان رفته بودم کمی عربی می دانستم آنها با من سومالیایی حرف می زدند نمی دانم انگلیسی چطور حرف می زنم. فارسی را می دانستم و بلوچ هستم.
خنده های مردان بلوچ در طول این سفر جاده ای زمانی بیشتر می شد که سهیل حرف می زد و می اظهار داشت: « انا زوج، SISTER، انا have اولاد BEAUTIFUL بدون عین. ۸ سنه. غذا بریانی with بزبز بریس. ورک بی ورک. تنها صیاد» و آنها ترجمه می کردند: من همسر و خواهر و فرزندان زیبا دارم که ۸ سال ندیدمشان. در طول این مدت (برای الشباب) غذاهایی مثل بریانی با فلفل و برنج می پختم. کاری جز صیادی بلد نیستم.
سهیل بیش از یک سال به تنهایی خاطراتی را مرور کرده بود که جز تشویش و نگرانی چیزی برایش نداشت. وقتی اتوبوس حرکت می کرد و او به جاده خیره می شد تنها به این فکر می کرد که حالا مقرر است چه کار کند.
همسرش به او اظهار داشته بود: متوجه نمی شوم چه می گویی. حالا با بچه هایش چطور حرف بزند؟ باز هم نان خانواده اش را از دریا بگیرد یا از روی زمین؟ اصلاً چه کار دیگری در کنارک برای او هست؟
قاب عکس مرده ای که زنده است
سهیل با خودش فکر می کند شاید وضعیت محمد حسین خورا بهتر باشد چون بالاخره ۳۲ سال دارد. محمد حسین کم حرف می زند بیشتر فکر می کند. دو سال اسیر بود. همه این مدت با دو نفر دیگر در یک اتاق حبس بوده.
تعریف می کند که با چشمان بسته روزی دو بار به دستشویی می بردند و با همان چشمان بسته برمی گرداندند. غذایش مثل بقیه برنج و ماش خیس خورده بود.
شکنجه نشده اما مثل هفت نفر دیگری که ۸ سال زندانی بودند همه شرایط بد حبس شدن با زنجیر در یک اتاق بدون نور را داشته است و حالا به این فکر می کند چطور از پس زندگی برآید.
خانواده اش پس از ناپدید شدن احتمال دادند مرده و عکسش را به دیوار زدند.
بعد از دو شب بیداری در راه موگادیشو تا تهران و گذشتن از هفت خوان فرودگاه امام و انجام تست های مختلف بیماری؛ به خوابی عمیق می رود تا اتوبوس سریع تر جاده ها را طی کند؛ عقربه ها تندتر بدوند و او بتواند با حضورش در چابهار بگوید دوام آورده و زنده است.
این روایت ادامه دارد....
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب